POSEBNI REZERVAT ŠUMSKE VEGETACIJE PRAŠNIK

Prašnik je smešten pokraj sela Novi Varoš, 8 km jugoistočno od Okučana.

Smatra se jedinim izvornim ostatkom poznatih slavonskih šuma hrasta lužnjaka koje su se pružale u dolinama između Save i Drave. Na inicijativu šumarske struke 1929. godine ova prašuma površine oko 50 ha izuzeta je iz upravljanja u svrhu edukacije i istraživanja. 1965. godine proglašena je Posebnim (tada specijalnim) rezervatom. Javna ustanova Natura Slavonica upravlja ovim područjem od svog osnivanja 2004. godine. Prašnik je bio minski sumnjivo područje posle rata u Hrvatskoj te je deminiran 2015. godine. Nakon deminiranja u prašumi su počela intenzivna istraživanja koja je sprovodio Šumarski fakultet Univerziteta u Zagrebu te istraživanja slepog miša kroz projekat Javne ustanove Savski slepi miševi koji su finansirale fondacije EuroNatur, Aage V. Jensen Charity Foundation i Michael Otto Stiftung.

Danas Prašnik posećuju uglavnom najavljene grupe stručnjaka iz područja šumarstva i biologije. U planu je izgradnja centra za posetioce opremljenog multimedijskim sadržajima u neposrednoj blizini prašume.

Prašnik je šuma hrasta lužnjaka i običnog graba (Subas. Carpino betuli-Quercetum roboris „typicum“ Rauš 1973), Natura stanište 9160 Subatlantske i srednjoevropske hrastove i hrastovo-grabove šume Carpinion betuli. U Prašniku su zastupljene 3 starosne grupe hrasta: grupa starosti 60-70 godina, grupa starosti 150 godina, grupa starosti 210-290 godina. U ovu najstariju starosnu grupu ulazi više od 1000 hrastova na površini od 50 ha. U rezervatu su zabranjene sve radnje uklanjanja stabala (mrtvih ili živih) i bilo kakvo uređivanje šume. U sklopu projekta Savski slepi miševi, tokom 2016. godine sprovedeno je inicijalno istraživanje slepog miša. U dva terenska izlaska zabeleženo je čak 8 vrsta slepih miševa, od toga dve Natura vrste koje su i u Crvenoj knjizi sisara Hrvatske (Antolović i sur. 2006): širokouhi ljiljak (Barbastella barbastellus) i dugouhi večernjak(Myotis bechsteinii). Projekat i istraživanje finansirale su fondacije EuroNatur, Aage V. Jensen Charity Foundation i Michael Otto Stiftung, a projekt je sprovodila Javna ustanova Natura Slavonica.

Najveći hrast u Prašniku niknuo je oko 1675. godine. Viši je od 40 metara, prečnika dva i po metra, a 2019. godine bio je nominovan za Hrvatsko stablo godine.

Prašnik je jedini izvorni ostatak hrastovih slavonskih šuma o kojima je pisao Josip Kozarac u svojoj pripoveci „Slavonska šuma“. Kozarac je određeno vreme radio kao šumar u okolini Okučana. Evo i citata iz spomenute pripovetke: „Tko je jedanput bio u toj našoj drevnoj šumi s onim divnim stabarjem, spravnim, čistim i visokim, kao da je saliveno, taj je ne može nikada zaboraviti. Tu se dižu velebni hrastovi sa sivkastom korom, izrovanom ravnim brazdama, koje teku duž cijelog 20 metara visokog debla sa snažnom širokom krošnjom, kojano ga je okrunila, kao stasitog junaka kučma. Ponosito se oni redaju jedan do drugoga, kao negda kršni vojnici krajiški, a iz cijele im prikaze čitaš, da su orijaši snagom, da prkose buri i munji, da su najjači i najplemenitiji u svom carstvu i plemenu.“

• Radno vreme:
• Najava dolaska: Posete su moguće samo za grupe uz najavu na brojeve telefona 035 409 043 ili 035 409 042 ili email zastita.prirode@bpz.hr ili na link:
  http://www.natura-slavonica.hr/hr/zasticena-podrucja1/najava-grupnog-posjeta.html

• Adresa: Petra Krešimira IV. br. 1, 35000 Slavonski Brod, Hrvatska
• Broj telefona: +385 35 409 043 ili +385 35 409 042
• Internet stranica: www.natura-slavonica.hr