ZNAČAJNI PEJZAŽ PAŠNJAK IVA

Pašnjak je smešten pored sela Gorice, 14 km jugozapadno od Nove Gradiške.

Pašnjak Iva je zemljište u vlasništvu države koje danas koriste lokalni uzgajivači konja, pre svega autohtone rase posavski konj, i krava. Godine 2010. proglašen je zaštićenim, na inicijativu Opštine Dragalić, Brodsko-posavske županije i Javne ustanove Natura Slavonica.

Pašnjak Iva nema puno posetilaca. Sve su češće grupe biciklista, a dolaze i učenici lokalnih škola na terensku nastavu i izlete. Ivu obično posećuju i grupe čija je glavna destinacija Prašnik.

Područje obuhvata 268 hektara poplavnih nitrofilnih pašnjaka s južne, zapadne i istočne strane omeđenih poplavnom šumom hrasta lužnjaka, a sa severa obrađenim poljoprivrednim parcelama u selu Gorice (opština Dragalić). Pašnjak predstavlja prirodnu retenziju u koju se, kroz kanale Trnava, odnosno Draževac u visokom vodostaju, slivaju vode reke Save. Upravo je ova činjenica, zajedno sa tradicionalnim načinom korišćenja prostora, uzrok prirodnih i pejzažnih vrednosti pašnjaka Iva. Naime, za vreme dužih poplava pašnjak Iva je važno područje za mrest riba Dunavskog sliva, a nakon povlačenja voda u rečno korito, stoka koju lokalno stanovništvo ovde dovodi na ispašu (konji, goveda i svinje) održava vlažne travnjake, koji su u posavskom delu Hrvatske sve više ugroženi zarastanjem usled depopulacije područja i napuštanja tradicionalnog stočarstva. Stoka uzgajana na tradicionalan način održava travnu vegetaciju i sprečava zarastanje pašnjaka i širenje invazivnih vrsta. Deo travnih površina se kosi radi ishrane stoke, te se tako održavaju vlažne livade ovoga zaštićenog područja.

Na Ivi su zabeležena sledeća staništa: stalni vodotoci, vlažni, nitrofilni travnjaci i pašnjaci i sastojine bagremca. Najveću vrednost predstavljaju vlažni nitrofilni travnjaci i pašnjaci, budući da su ugroženi na evropskom nivou i zaštićeni Bernskom konvencijom (Rezolucija 4), a takođe i posebnim pravilnikom unutar Republike Hrvatske. Ovde nalazimo travnjake grpka i puzave rosulje (As. Rorippo-Agrostidetum stoloniferae (M. Moor 1958) Oberd. et Th. Müller 1961), za koje su tipične biljke šumski grbak Rorippa sylvestris, puzava rosulja Agrostis stolonifera, konjski kiseljak Rumex crispus, oman Inula britanica, mirisna nana Mentha pulegium, puzajući srčenjak Potentilla reptans, zatim livade deteline i puzave rosulje (As. Trifolio-Agrostidetum stoloniferae Marković 1973) za koje su tipične biljke jagodasta detelina Trifolium fragiferum subsp. bonannii, puzava rosulja Agrostis stolonifera, mirisna nana Mentha pulegium, bela detelina Trifolium repens.

Bagremac Amorpha fruticosa je strana invazivna biljka koja se širi ugrožavajući autohotnu vegetaciju travnjaka, budući da nema dovoljno stoke na ispaši. Sastojine bagremca potrebno je uklanjati mehanički i tradicionalnom ispašom stoke na Ivi.

Pašnjak Iva je deo područja očuvanja za ptice Donja Posavina (HR1000004) evropske ekološke mreže Natura 2000. Na Ivi se mogu videti konji autohtone hrvatske rase posavski konj. Konje uzgajaju stočari iz okolnih sela.

Na Pašnjaku Ivi izgrađena je 2018. godine promatračnica za posetioce. Izgrađena je u formi vojnog čardaka iz doba Vojne krajine. Projekt je sufinansiralo Ministarstvo turizma Republike Hrvatske, nosilac projekta bila je Brodsko-posavska županija, a partneri Javna ustanova Natura Slavonica i Opština Dragalić. Na Ivi možete videti i bunar s đermom, koji je tradicionalno obeležje slavonskog pejzaaža, a služi za napajanje stoke u sušnom periodu. Đeram svojom konstrukcijom olakšava izvlačenje posude napunjene vodom iz bunara.

Godine 2008. na pašnjaku je po prvi put zabeležena močvarna smeđa žaba Rana arvalis wolterstorffi što je tada bio najistočniji nalaz ove žabe u Hrvatskoj. Mužjaci ove vrste znaju biti zanimljiv prizor jer u doba parenja dobijaju plavu boju.

• Radno vreme: grupe treba najaviti
• Najava dolaska: Poseta je moguća za grupe uz najavu na brojeve telefona 035 409 043 ili 035 409 042 ili email zastita.prirode@bpz.hr ili na link:
  http://www.natura-slavonica.hr/hr/zasticena-podrucja1/najava-grupnog-posjeta.html

• Adresa: Petra Krešimira IV. br. 1, 35000 Slavonski Brod, Hrvatska
• Broj telefona: +385 35 409 043 ili +385 35 409 042
• Internet stranica: www.natura-slavonica.hr